11η Ενότητα: Ο σεβασμός προς τους γονείς μέλημα του νόμου.

A. Κείμενο Μετάφραση κι αναλυτική επεξεργασία του κειμένου: 

http://users.sch.gr//ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/metafraseis%20b%20gym/b11xm.htm

◄ Ο Αινείας μεταφέρει τον πατέρα του μετά την άλωση της Τροίας

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας

φεύγω [= φεύγω, τρέπομαι σε φυγή, εξορίζομαι, κατηγορούμαι] θ. φευγ-, φυγ-  [στο κείμενο συναντήσατε τους τύπους: φευγέτω και ἀειφυγίαν]

http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2234/Archaia-Elliniki-Glossa_B-Gymnasiou_html-empl/index11.html

και εδώ:

http://arxaiabgymnasiou.blogspot.com/2013/02/11.html

Β2. Ετυμολογικά

Δεύτερο συνθετικό λέξη άκλιτη

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, στη σύνθεση:

Δεύτερο συνθετικό μπορεί να είναι:
λέξη κλιτή			λέξη άκλιτη

 

Όταν το δεύτερο συνθετικό είναι άκλιτη λέξη (κυρίως επιρρήματα, άκλιτα αριθμητικά, σύνδεσμοι), στη σύνθετη λέξη παραμένει αμετάβλητο.
Π.χ. ὑπερ-άνω, ἔκ-παλαι, συν-άμα.

Γ1. Γραμματική
Προστακτική ενεστώτα και αορίστου ενεργητικής φωνής

Η προστακτική δεν έχει α΄ εν. και α΄ πληθ. πρόσωπο (όπως και στη ν.ε.). Προστακτική έχουν ο ενεστώτας, ο αόριστος και ο παρακείμενος (βλ. επόμενη Ενότητα). Οι τύποι προστακτικής παίρνουν άρνηση μή.

Στους πίνακες παρατίθεται η κλίση της προστακτικής ενεστώτα και αορίστου ε.φ.:

Προστακτική ενεστώτα ____ πίστευ-ε πιστευ-έτω  ____ πιστεύ-ετε πιστευ-όντων ή πιστευ-έτωσαν

Προστακτική αορίστου ____ πίστευ-σ-ον  πιστευ-σ-άτω ____ πιστεύ-σ-ατε πιστευ-σ-άντων ή πιστευ-σ-άτωσαν

Παρατηρήσεις

1. Η προστακτική αορίστου, όπως και η υποτακτική και η ευκτική, δεν δέχεται αύξηση!
2. Προσέξτε την αναλογία στον σχηματισμό και στην κλίση των δύο προστακτικών, λαμβάνοντας υπόψη ότι:
   α. η προστακτική αορίστου παρουσιάζει το χαρακτηριστικό για τον μέλλοντα και τον αόριστο -σ- μετά το θέμα του ρήματος,
   β. το χαρακτηριστικό φωνήεν της προστακτικής αορίστου είναι το -α- (αντί για το -ε-της προστακτικής ενεστώτα).
3. Τα αφωνόληκτα ρήματα σχηματίζουν την προστακτική αορίστου με τις γνωστές αλλαγές στο θέμα τους.

Άσκηση:

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos_Politismos/ask-arxaia/prosEn-1.htm

Σημασίες και χρήσεις της προστακτικής

Σε κύριες προτάσεις, όπου και αποκλειστικά συναντάται, η προστακτική μπορεί να εκφράζει:

• προσταγή ή προτροπή, οπότε συχνά προτάσσονται τα: ἄγε (δή), ἴθι (δή), ἄγετε (δή), ἴτε (δή).
  π.χ. Γνῶθι σαυτόν (Χίλων).
  Ἴθι δὴ (= εμπρός λοιπόν) νῦν εἰπὲ τούτοις, τίς αὐτοὺς βελτίους ποιήσει.
• απαγόρευση ή αποτροπή με άρνηση μή.
  π.χ. Πρὸς θεῶν, μὴ λύετε τὰς σπονδάς (= Στο όνομα των θεών, μην παραβαίνετε τους όρους της ανακωχής).
• συγκατάθεση ή παραχώρηση.
  π.χ. Οἱ δ’ οὖν γελώντων(= Αυτοί ας γελούν).
• ευχή ή κατάρα.
  π.χ. Ὑγίαινε. Ἐρρέτω (= στα κομμάτια!).
• συμβουλή.
  π.χ. Τοὺς μὲν θεοὺς φοβοῦ, τοὺς δὲ γονεῖς τίμα.
• δέηση ή παράκληση.
  π.χ. Μῆνιν ἄειδε θεὰ Πηληιάδεω Ἀχιλῆος.

Η προστακτική στα αρχαία ελληνικά

Click to read this book, made with Book Creator

read.bookcreator.com

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

http://users.sch.gr//ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/metafraseis%20b%20gym/b11xm.htm